در قانون دیه تصادفات آمده است:
“کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و انواع یدک و تریلر متصل به وسایل مزبور و قطارهای راه آهن اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مسؤول جبران خسارات بدنی و مالی هستند که در اثر حوادث وسایل نقلیه مزبور یا محمولات آن‌ها به اشخاص ثالث وارد شود و مکلفند مسئولیت خود را از این جهت…بیمه نمایند”
پرداخت دیه تصادفات بر عهده شرکت‌های بیمه خواهد بود. بر این اساس و طبق قراردادی که میان بیمه‌گر و بیمه کننده منعقد می‌شود، پس از بررسی‌های لازم و اظهار نظر کارشناسان و در نهایت بر اساس حکم دادگاه، شرکت بیمه موظف است دیه تصادف را به شخص ثالث بپردازد.
توجه: در صورتی که وسیله نقلیه بیمه نشده یا راننده از محل وقوع تصادف، متواری شده باشد، پرداخت دیه تصادفات بر عهده صندوق تامین خسارت‌های بدنی خواهد بود.
دیه تصادف به چه مواردی تعلق میگیرد؟
هرگونه آسیب جانی یا جسمی که در حین تصادف به شخص ثالث وارد شود، مشمول پرداخت دیه تصادفات خواهد بود. به عنوان مثال، در صورتی که تصادف منجر به قطع دست فرد مجروح شده باشد، بر اساس قانون دیه در مجازات‌های اسلامی، مبلغ دیه برآورده شده و پرداخت می‌گردد.
قانون پرداخت دیه در تصادفات
همانطور که گفته شد، پرداخت دیه تصادفات بر عهده شرکت‌های بیمه یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی خواهد بود. در ماده ۱۶ قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه آمده است:
در تصادفات رانندگی که منجر به فوت نشده باشند، شرکت‌های بیمه یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی، موظف است بعد از دریافت گزارش پلیس راهنمایی و رانندگی و در صورت نیاز، سایر دستگاه‌های ذی‌صلاح، حداقل ۵۰ درصد از مبلغ دیه را پرداخت نموده و برای باقیمانده، منتظر رای قطعی دادگاه بماند.
همچنین در صورتی که تصادف منجر به فوت شده باشد، شرکت‌های بیمه می‌توانند بدون نیاز به رای دادگاه و با گرفتن رضایت اولیای دم مقتول، کل مبلغ دیه را پرداخت کنند.
تذکر: تصادفات رانندگی منجر به فوت، در ردیف قتل غیر عمد قرار گرفته و دیه آن‌ها بر اساس دیه کامل انسان محاسبه می‌شود.
در حکم دادگاه، باید مبلغ کامل پرداختی دیه ذکر شده باشد؛ در غیر این‌صورت، شرکت‌های دیه می‌توانند از پرداخت آن، امتناع کنند.
نحوه محاسبه دیه تصادف رانندگی
محاسبه دیه در تصادفات رانندگی، تفاوتی با سایر انواع دیه ندارد. به عبارتی ساده‌تر، تصادف چه منجر به فوت شده باشد و چه آسیب جسمی وارد کرده باشد، نرخ دیه آن بر اساس قانون مجازات‌های اسلامی محاسبه می‌شود.
فرض کنید در یک تصادف، دندان شخصی دچار شکستگی شده باشد. دیه این مورد، دقیقا همانند دیه شکستگی دندان در شرایط دیگر محاسبه و پرداخت می‌شود.
یادآوری: در قانون مجازات‌های اسلامی، برای قتل نفس غیر عمد مرد مسلمان، دیه کامل در نظر گرفته شده و سایر انواع آن، بر اساس درصدی از دیه کامل، محاسبه می‌شوند.
دیه تصادف منجر به مرگ چقدر است؟
در صورتی که یک تصادف رانندگی، منجر به فوت شخص ثالث شود، برابر با قانون مجازات‌های اسلامی، دارنده وسیله نقلیه، موظف به پرداخت دیه کامل انسان است.
دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۱ برابر با ۶۰۰ میلیون تومان است. این مبلغ در ابتدای هر سال و توسط ریاست قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود.
یادآوری: مبلغ دیه کامل انسان بر اساس قیمت ۱۰۰ شتر سالم محاسبه می‌شود. البته نرخ تورمی که هر ساله و توسط ریاست بانک مرکزی اعلام می‌شود نیز در برآورد مبلغ دیه کامل، تاثیرگذار است.
دیه تصادف در ماه های حرام چقدر است؟
در ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) دیه قتل نفس غیر عمد، افزایش یافته و ثلث دیه کامل به آن اضافه می‌شود. به این قانون، تغلیظ دیه گفته می‌شود.
قانون تغلیظ تنها برای قتل نفس اعمال می‌شود و سایر انواع دیه، در ماه‌های حرام، تفاوتی با ماه‌های دیگر سال ندارند. در تصادفات رانندگی نیز، در صورتی که حادثه در یکی از ماه‌های حرام رخ داده و منجر به فوت شده باشد، برابر با قانون تغلیظ دیه، یک سوم دیه کامل به مبلغ نهایی اضافه خواهد شد.
در صورتی که تصادف، تنها منجر به آسیب‌های جسمی شده باشد، مقدار دیه آن در ماه‌های حرام و سایر ماه‌های سال، یکسان است.
دیه تصادف موتور با ماشین چقدر است؟
هم موتور سیکلت و هم ماشین، هر دو از وسایل حمل و نقل موتوری محسوب می‌شوند. به همین دلیل، تفاوتی در دیه تصادف این دو وسیله، وجود ندارد.
دیه شکستگی بینی در تصادف چقدر است؟
در صورتی که بینی به صورت کامل از بین رفته باشد، دیه آن برابر با دیه کامل انسان خواهد بود. اما اگر تنها شکستگی رخ داده باشد، برای آن، ارش تعیین و پرداخت می‌شود.
دیه زنان در تصادفات رانندگی تنصیف نمی شود یعنی چه؟
گرچه دیۀ قتل زن مطابق ماده ۵۵۰ قانون مجازات اسلامی نصف دیۀ مرد است لکن در اجرای تبصره 2 ماده 4 قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث و در ایفاء تعهدات مندرج در این قانون خسارت وارده را بدون لحاظ جنسیت و تا سقف تعهدات بیمه نامه تحت عنوان بیمه حوادث در حق زیاندیدگان پرداخت نماید .